Waarom een sjamanendrum
Het idee om een eigen sjamanendrum te bouwen ontstond in de basisgroepen die ik in OIBIBIO Amsterdam gaf. Niet dat ik toen een zelf gemaakte sjamanendrum bezat. Het begon met een plastic REMO framedrum. Wel zelf beschilderd met mijn medicijnwiel en de krachtdieren waar ik mee werkte. De drum stok was het meest spectaculair: dijbeenbot van een paard. Mooi handvat, heerlijke vorm, paard deed werkelijk mee. Kon er uren mee uit de voeten. Heb heel Amsterdam begin jaren negentig van de vorige eeuw in trance gebracht met die drum en stok. En de stok was ook de compensatie voor het foute vel. Want zeker in het begin gold al: als je ook maar een béétje begreep van die “sjamaan” dan moest je toch met natuurlijke materialen op de proppen komen. Want dat was zonder uitzondering heilig en magisch.
De eerste eigen sjamanendrum
Ik ben naar België gereden om mijn eerste ingewijde sjamanendrum zelf te maken. Bertho was de vakman die zelf ringen maakte om Sjamanendrum bouwen. De huid was van runder perkament. Het is een traditioneel opgespannen sjamanendrum geworden. De drum is nog altijd in mijn bezit en heeft me vanaf 1995 – toen het geven van groepen een grote vlucht nam – altijd gediend. Iedereen die bij mij in de groep kwam heeft zijn eerste reis naar de beneden wereld gemaakt op de puls van deze prachtig diep klinkende sjamanendrum. Maar ook klankbaden, healing sessies, drumcirkels, coaching sessies en mijn eigen reizen voor inzicht en duiding in de wereld van de sjamaan. En hij is me na 25 jaar niet alleen heel dierbaar, hij doet het nog altijd. Daarnaast klinkt ie misschien zelfs wel beter dat 25 jaar geleden. Naast zijn klank is de effectiviteit toegenomen bij healing en trance sessies.
De tweede sjamanendrum heette grootvader
Niet lang nadat ik mijn eerste drum bouwde kreeg ik de kans een nog groter wonder te bouwen. Een 80 cm rendier drum, wederom met perkament gemaakt. Deze geweldenaar, die wanneer hij niet bespeeld wordt altijd ingepakt moet worden, is verbonden met de energie van de grootvaders. Ook die sjamanendrum is er nog steeds. Hij wordt minder vaak gebruikt, want de energie die je er ermee in de ruimte slingert is niet voor iedere situatie geschikt. Maar soms is het fijn om dieper te gaan of is de groep en de ruimte zo groot dat Grootvader zijn werk mag doen. Je begrijpt dat deze sjamanendrums in de groepen veel opzien baarden. Al helemaal omdat een eigen gemaakte drum in de jaren negentig van de vorige eeuw zeldzaam was.
Daan van Kampenhout
Toen ik in 1995 de sjamanistische basis training overnam in OIBIBIO van mijn leraar Daan van Kampenhout werden die groepen snel voller omdat sjamanisme hip aan het worden was. Iedereen leek er meer over te willen weten of voelde zich aangetrokken tot de magische wereld van de sjamaan. In die groepen werden de hier boven genoemde drums natuurlijk regelmatig ingezet om mensen te helpen op een dieper niveau contact te krijgen met de wonderlijk wereld van de Spirits. En de vraag om zelf een eigen sjamanendrum te bouwen ontstond dan ook op een heel natuurlijke manier. Ik hoor dan ook nu ook nog vaak: die eerste keer dat ik een sjamanendrum hoorde raakte die me diep. Dat wil ook!
Zelf Sjamanendrum bouwen in de vorige eeuw
En dan zet Spirit de juiste mensen bij elkaar en komt alles goed. Iemand kende een gitaarbouwer die de frames kon maken uit essenhout. Ik vond een leerbedrijf dat hun runderhuiden vóór het chemische proces naar leer uit de trommel wilde halen voor ons. We reden er graag voor naar Brabant en namen de kletsnatte huiden in een speciekuip mee. We kenden iemand die handig was en wel wilde kijken hoe we het moesten doen. En vraag me niet waarom, maar hij dacht dat 15 gaten ideaal was. Met de vier spaken van de sjamanendrum betekende het dat we nooit uit kwamen. Toch hebben we dat lang zo gedaan. Tot we heel brutaal 16 gaten sloegen en op 4 x 4 spaken kwamen. Veel van de drums uit die tijd zijn nog in gebruik en functioneren prima. Ze zijn nog op spanning en hebben de tand des tijds meer dan overleefd.
Verse paardenhuiden
Eind jaren negentig veranderde er iets essentieels toen Joop in ons leven kwam. Joop reed vrachten door heel Nederland, kwam op veel industrieterreinen en was nieuwsgierig. Toen hij bij een slachtbedrijf ontdekte dat ze de huiden weggooiden in een vuilcontainer kon hij zijn ogen bijna niet geloven. Toen hem verteld werd dat er geen kopers waren voor deze huiden, was de zakenman in hem snel geboren. Hij wist wel een manier. Vanaf dat moment hebben we eigenlijk alleen nog maar sjamanendrums gemaakt met de huiden die via Joop kwamen. Voornamelijk paard en een beetje oeros, hert en rund. Ook de drumframes waren er in veel meer maten. Van 30 tot 60 cm en perfect handwerk. Essenhout dat speciaal voor het Sjamanendrum bouwen weg gelegd werd en zonder knoesten was. Geen van die drums is ooit terug gekomen, geen drum is ooit gesprongen of gebroken. Alle drums zijn nog actief.
Helpers en Sjamanendrum bouwen
Zo hebben we lang bij mij in de tuin in Nieuwerkerk drums gebouwd. Soms kwamen er mensen langs die de kunst kwamen afkijken en zelf zijn gaan bouwen. Soms deed ik iets speciaal voor een groep. Voor tiener jongens in een vader en zoon weekend. Of tijdens het healing festival vóór dat het commercieel en saai werd. Iedere helper in deze realiteit, Willem, Arnoud en Sonja, brachten ook steeds veranderingen mee. Nieuwe manieren die ontstonden naar aanleiding van vragen van klanten of na evaluatie van de bouwers. En niet alleen het proces en de vorm veranderde maar ook de manier waarop we de dag vormgeven is gegroeid. Altijd wel met een stevig sjamanistisch stempel. Basis bleef het sjamanistische principe dat de drum in feite het samenbrengen is van 3 Spirits: Spirit van de boom van het frame, Spirit van het dier van het vel en de Spirit van degene die hem bouwt. Inzicht was, dat ieder van de onderdelen een offer bracht, dus dat het kloppend is om ook aan de bouwer een offer te vragen…
De reis brengt steeds inzichten
In de laatste fase van de reis die ik in 25 jaar heb mogen maken met het bouwen en bespelen van drums, kwamen we steeds in diepere kennis met de spirit van de materialen en het proces. De ringen werden lichter en smaller zodat het gewicht van de drum een stuk aangenamer werd. We leerden een zware les toen in korte tijd twee van de belangrijkste meester drumbouwers, Mario Moon en Jos aan dezelfde slokdarmkanker overleden. De link met hun werk, waarbij ze altijd verse huiden gebruikten, en de broom die op die huiden gestrooid werd was snel gelegd.
Het was voor ons duidelijk dat we moesten stoppen met deze huiden waar toch een kwalijk luchtje aan bleek te zitten. We werken nu voor 99% met gedroogde huiden of perkament die niet chemisch behandeld zijn. Op verzoek willen we nog wel eens een verse huid opzoeken maar proberen de broomhuiden daarbij ver van ons te houden. De mogelijkheden die ontstonden toen we onze eigen import gingen regelen waren groot. Vijf soorten hout, negen verschillende maten die al begonnen bij 30 cm, en in ieder geval zeker zes verschillende soorten huiden. Kaal en met haar.
Kralen en spiegels…
De klant wilde een drum die na-stelbaar was en wij konden hem maken. We hebben dat ook lang gedaan met kralen in het weefsel. Alleen gek genoeg hebben we gemerkt dat die drums het meesten terug komen. Waarom? Omdat de spanning nooit zo groot kan zijn en artificieel is? Men vergeet hem te ontspannen als ze hem weg zetten? Het weer? We weten het niet. Wel weten we dat de traditionele manier van spannen eigenlijk beter werkt. Deze drums zien we nooit terug. Ze geven geen verslapping en de drums blijven mooi klinken ook onder extreme omstandigheden.
De spiegel in de titel gaat erover dat we deze stappen kunnen maken omdat we steeds in de spiegel durven te kijken en niet alleen naar de vorm maar ook naar de inhoud durven te kijken. De drum mag er mooi uitzien maar mag ook goed klinken. Laten we niet vergeten dat ie energetisch klopt. Daarna mag ie er ook als een snoepie uit zien.
Spirit of de sjamanendrum
En in die reis is het eind nog niet inzicht. Sonja, mijn huidige drumbouw partner, ontdekte een manier om het inscheuren van de huid tegen te gaan. En niet alleen dat. Wat dacht je van haar suggestie om op twintig in plaats van zestien punten de verbinding met het vel te maken? Dat betekent dat je zowel de 4×5 als de 5×4 kan spannen. De traditionele vier kruis kan, maar ook een veel spannendere combinatie is mogelijk, die de Spirit van de trommel zichtbaar maakt in een gestalte dat tevens het handvat is. Hier zijn wij, maar ook degenen die op deze manier al gebouwd hebben, bijzonder blij mee.
Deze sjamanendrum 2.0 is het ideale gereedschap waarmee we onze 25 jarig jubileum met trots in kunnen gaan.
We begroeten je graag als je dit verhaal uitgelezen hebt en voelt dat we elkaar zouden mogen ontmoeten
Wilfried,
Nee niet in Eindhoven maar in Nederland is alles dichtbij. Met de trein ben je in een uur in Amsterdam 😉