Praten met dieren: een oud sjamanistisch vermogen
In het sjamanisme is communiceren met dieren een heilige kunst. In sommige tradities, zoals die van de Finse sjamanen, is het zelfs een ultieme test. Wie niet slaagt in het verstaan van de dierenstem, faalt als sjamaan — en dat wordt niet licht opgevat. Geen fake in Finland, zeg ik altijd.
Maar wat betekent het écht om met dieren te praten? En waarom begint de moderne wetenschap daar nu pas naar te luisteren?
De walvis die ons wakker zong
In de jaren ’60 ontdekten marine-ingenieurs per ongeluk mysterieuze gezangen in de oceaan: het bleken de liederen van bultrugwalvissen. Bioloog Roger Payne toonde aan dat deze zang complexe, herhalende structuren bevatte — een vorm van muziek en taal. Zijn LP Songs of the Humpback Whale raakte miljoenen mensen en veranderde voorgoed onze relatie met deze zeewezens.
Olifanten die in stilte praten
Katy Payne ontdekte later dat ook olifanten hun eigen ‘spraak’ hebben — met lage frequenties die we niet horen, maar wel voelen. Hun infrasone signalen dragen kilometers ver over de savanne en bevatten boodschappen als: “Laten we gaan” of “Ik ben hier.” Wat een rijkdom, verborgen in stilte.
Dierenstemmen overal: van bij tot prairiehond
Niet alleen grote zoogdieren, maar ook prairiehonden, bijen en vissen blijken complexe communicatie te gebruiken. Prairiehonden hebben alarmroepen die vertellen wat voor roofdier eraan komt, hoe groot het is en hoe snel. Bijen communiceren via trillingen en vleugelgeluiden over honger, gevaar en hiërarchie in de bijenkast.
AI als nieuwe sjamaan?
Tegenwoordig helpt kunstmatige intelligentie (AI) ons om dierentaal te begrijpen. Projecten als CETI proberen walvissentaal te decoderen met machine learning. Ook bijen en andere soorten worden nu ‘afgeluisterd’ met algoritmes die emoties en patronen herkennen. Maar wat doen we met die kennis?
Luisteren als levenshouding
Voor mij als sjamaan is het geen tech-feestje. Het gaat om relatie, wederkerigheid. De dieren hebben altijd al gesproken. De vraag is: kunnen wij weer leren luisteren? Niet alleen met microfoons, maar met hart, ziel en lichaam.
Misschien is dat wel het ware eindexamen: luisteren naar de stem van de Aarde — en onze plek in het geheel weer innemen.
0 reacties